VIVES SpellenLab is een onderzoekslab in West-Vlaanderen. Het SpellenLab is gevestigd in Campus Brugge (Xaverianenstraat) van Hogeschool VIVES en werkt rond de integratie van bord- en gezelschapsspellen in het werken met kinderen, jongeren of volwassenen. De aandacht van het lab gaat vooral naar het onderwijs en de zorgsector. Daarvoor kan het SpellenLab ondertussen al meer dan 25.000 spellen inzetten, want het lab beschikt over de grootste spellencollectie ter wereld. Deze collectie is nu ook online raadpleegbaar.
Het archief van SpellenLab bevat niet enkel hedendaagse spellen. Van 2018 tot 2025 werkte het SpellenLab samen met Erfgoedcel Brugge en enkele geëngageerde vrijwilligers aan de registratie, bewaring en bekendmaking van de historische spellencollectie die het onderzoekslab beheert. De erfgoedcollectie bestaat uit ca. 5.000 stukken die staan voor bijna 300 jaar spelgeschiedenis, van 1738 tot vandaag. De spellencollectie is ondertussen online toegankelijk gemaakt via het stedelijk erfgoedplatform ErfgoedBrugge. Je vindt er ook tal van leerrijke e-tentoonstellingen. De meest recente e-tentoonstelling zoomt via de blik van de vrijwilligers in op het fenomeen van de rode speldozen. Je ontdekt er waarom gezelschapsspellen uit de eerste helft van de 20ste eeuw meestal in een rode kartonnen doos zitten.
“Sinds de zomer van 2024 heeft de erfgoedcollectie van VIVES SpellenLab ook een plek in het Volkskundemuseum. Erfgoedcel Brugge vervulde hierbij een makelaarsfunctie tussen het lab en Musea Brugge en greep de herinrichting van dit museum van alledag aan om een fysiek collectievenster voor het SpellenLab te realiseren. Ook de wens van Musea Brugge om meer participatief te verzamelen en inclusief te werken, wordt samen met VIVES en de erfgoedcel aangepakt. Op Erfgoeddag 2024 sprokkelden de drie partners samen getuigenissen over erfgoed en spel die sinds de zomer van 2024 in het Volkskundemuseum te zien zijn, samen met gezelschapspellen gelinkt aan Brugge. Je kan deze eerste van een reeks wisseltentoonstellingen nog bezoeken tot op Erfgoeddag 2025, die op 27 april in het teken staat van sport en spel,” aldus schepen van cultuur Nico Blontrock.
“De samenwerking met Erfgoedcel Brugge zorgde niet enkel voor het in kaart brengen, toegankelijk maken en beter bewaren van de erfgoedcollectie. Het bleek ook een hefboom voor de uitstraling van ons SpellenLab. Zo kwamen er dankzij de online bekendmaking van de collectie tal van interessante schenkingen richting Brugge, zoals enkele spellen uit de collectie van Speelgoedmuseum Mechelen en de verzamelingen van gepassioneerde spelfanaten Marc Driesen en Eric van Waarden, ” gaat Kathy Dewitte, directeur van hogeschool VIVES, verder.
VIVES en Erfgoedcel Brugge grijpen spelerfgoed aan om elkaars werking te versterken. Zo ontwikkelden ze in 2021 samen met de Sportdienst een speciaal ganzenbord dat bij iedere Bruggeling in de brievenbus viel samen met het Stadsmagazine om het WK Wielrennen te promoten. Ze organiseerden in 2022 samen met FMDO en Avansa een collectiedag in deelgemeente Sint-Pieters. Ze brachten het Brugse erfgoedveld tijdens een Erfgoedrendez-vous in contact met spelmethodieken die inzetbaar zijn in de erfgoedpraktijk. Momenteel denken ze na over manieren om spel in te zetten bij het werken met ouderen, mensen met dementie, mensen met autisme, kleuters enz. Beide organisaties dragen inclusief werken hoog in het vaandel. Spel is een erg laagdrempelig thema dat veel kansen tot samenwerken inhoudt. Game on dus!
