De speelgoedsector staat voor grote uitdagingen als gevolg van nieuwe beleidsvoorstellen vanuit de Europese Commissie. Toy Industries of Europe (TIE), de branchevereniging die de belangen van speelgoedfabrikanten binnen de EU behartigt, trekt aan de bel over drie urgente dossiers: de harmonisatie van afvalsorteringslabels, de Green Claims Directive en de invoering van een symbolisch invoertarief van €2 voor kleine pakketten uit derde landen.
Harmonisatie van afvallabels: goed bedoeld, maar riskant in de uitvoering
Vanaf 12 augustus 2028 wordt het voor vrijwel alle productverpakkingen in de EU verplicht om voorzien te zijn van geharmoniseerde labels die aangeven uit welk materiaal ze bestaan. Deze verplichting vloeit voort uit de nieuwe Packaging and Packaging Waste Regulation (PPWR), met als doel het verbeteren van sortering en recycling. Maar de invulling van die labels roept bij TIE en meer dan 60 andere brancheorganisaties grote zorgen op.
De huidige richtlijnen van het Joint Research Centre (JRC) van de Europese Commissie geven prioriteit aan full-colour labels met begeleidende tekst boven visuele, universele alternatieven. Dit voorstel lijkt onschuldig, maar ondermijnt volgens TIE direct het fundament van de Europese interne markt. “Een label met tekst vereist vertaling in meerdere officiële talen, wat neerkomt op mogelijk 24 verschillende versies op één verpakking. Dit is precies het soort nationale versnippering dat de Europese Commissie in haar eigen Single Market Strategy probeert te voorkomen”, zo klinkt het.
Bovendien beperkt het JRC het gebruik van tekst- en kleurvrije pictogrammen tot uitzonderingssituaties, zoals bij kleine verpakkingen of economische beperkingen. Daarmee dreigt het uitgangspunt van uniforme, consumentvriendelijke informatie juist verloren te gaan. In plaats van helderheid ontstaat verwarring en stijgen de kosten voor producenten die hun producten in meerdere lidstaten willen verkopen.
Volgens artikel 12 van de PPWR is het juist de bedoeling dat één geharmoniseerd labelsysteem het vrije verkeer van goederen bevordert, de sorteerefficiëntie verhoogt en de lasten voor bedrijven verlaagt. De voorgestelde aanpak van het JRC staat daar haaks op en heropent de deur naar nationale interpretaties en etiketteringssystemen – precies wat Europese regelgeving beoogt te voorkomen.
Green Claims Directive: risico op stilzwijgen in plaats van transparantie
Minstens zo zorgwekkend is volgens TIE de laatste versie van de Green Claims Directive. Deze richtlijn moet consumenten beschermen tegen misleidende milieuclaims, maar dreigt door haar complexiteit en gebrek aan werkbaarheid precies het tegenovergestelde te bereiken.
TIE behoort tot een coalitie van vijftien brancheverenigingen die zich uitspreken tegen de huidige voorstellen. “Als bedrijven ontmoedigd worden om hun duurzaamheidsinspanningen te communiceren uit angst voor onwerkbare of onduidelijke regels, verliezen we een belangrijke hefboom voor positieve verandering,” stelt de organisatie. “Transparante communicatie moet juist gestimuleerd worden, mits onderbouwd en controleerbaar.”
De speelgoedsector investeert al jarenlang in veiligere, duurzamere producten en verpakkingen. Wat nu nodig is, is een juridisch robuust maar uitvoerbaar kader dat groene claims ondersteunt in plaats van afremt. TIE blijft daarom openstaan voor dialoog met beleidsmakers om tot praktische oplossingen te komen.
Invoertarief van €2: een symboolmaatregel met risico’s voor veiligheid
Het meest urgente dossier is wellicht het voorstel van de Europese Commissie om vanaf 2028 een invoerheffing van €2 te hanteren voor kleine pakketten uit niet-EU-landen. Hoewel dit bedoeld is om de douanecontrole te versterken en oneerlijke concurrentie via online marktplaatsen aan te pakken, waarschuwt TIE dat het voorstel zijn doel voorbijschiet.
“Een symbolisch bedrag van €2 is totaal ontoereikend om de douane in staat te stellen om effectief toezicht te houden op miljoenen pakketten per dag”, aldus TIE. “Zonder structurele hervorming van de douaneprocedures en een sluitend juridisch kader blijven kinderen blootgesteld aan onveilige speelgoedproducten.”
Het grootste probleem is volgens TIE dat veel online platforms nog steeds producten kunnen aanbieden zonder dat er een aansprakelijke partij in de EU is. De huidige regelgeving laat grote juridische mazen open, waardoor onveilige of niet-conforme producten via buitenlandse verkopers de markt kunnen blijven overspoelen. Bovendien ondermijnen deze praktijken de concurrentiepositie van Europese bedrijven die wél aan strenge veiligheids- en kwaliteitseisen voldoen.
TIE roept de Europese ministers van Financiën dan ook op om het €2-tarief niet te gebruiken als excuus om bredere hervormingen uit te stellen. “Wat we hier zien is dat toegang tot de EU-markt bijna letterlijk te koop is voor €2 – een schamele prijs voor malafide verkopers, maar met een hoge kost voor veiligheid en eerlijke concurrentie”, besluit Catherine Van Reeth, Directeur-Generaal van TIE.
